Z SERII CELTYCKICH STWORÓW LUDOWYCH- BANSHEE

BANSHEE w języku nowoirlandzkim bean si „kobieta z kurhanu”, a w języku gaelickim bean-shìdh , co początkowo oznaczało ciało kobiece z zaświatów, później wróżkę. Ponoć nikt jej nigdy nie widział. Jedna z opinii mówi, że jest nie tyle formą, ile jękiem zwanym keening ( z j. somalijskiego-lament) zakłócającym noce mieszkańcom Irlandii, gór Szkocji, a także Walii i Bretanii. W mitologii celtyckiej, głównie w folklorze irlandzkiem była to zjawa w kobiecej postaci. Wcześniej była traktowane jako bogini ziemi lub suwerenności, później ich rangę zmniejszono do królowych wróżek kiedy ich wyznawcy uhonorowali inne bóstwa. Postać banshee, początkowo pośredniczki między krainą zaświatów a ludźmi, wiąże się ściśle z mitem o Tuatha Dé Danann.

Z biegiem czasu, głównie w XVI i w XVII wieku w Irlandii i Anglii domena Banshee zwęziła się do postaci zwiastującej śmierć w rodzinie.Przez ten okres Banshee nie pojawiła się w przekazach pisanych. Później jej popularność wzrosła i tak tym sposobem jesteśmy w stanie określić jej wygląd, który niejednokrotnie był różny. Jednym razem widywano piękną, młodą kobietę,w wytwornych białych szatach w stylu średniowiecza, innym przypadkiem przybierała postać zgarbionej staruchy odzianej w śmiertelny całun. Zawsze jednak miała jasne, długie, rozpuszczone włosy, które czesała srebrnymi grzebieniami. Oczy zaś były czerwone od nieustannego płaczu.

W Irlandii uważano, że Banshee jest duchem przodków. Większość rodów wówczas posiadało nazwiska zaczynające się na Ó lub Mac, co stanowiło szeroką skalę pokrewieństwa, ale swoją obecnością zaszczycała tylko rody czystej krwi celtyckiej, bez żadnej domieszki łacińskiej, skandynawskiej czy saksońskiej.

Troszkę inaczej postrzegano zmorę w Szkocji. Tam pełniła rolę młodej praczki,która nad brzegiem rzeki pierze zakrwawione ubrania osób, które rychło czeka śmierć. Mówiono, że umarła w połogu, a jej brzydota oraz głośne zawodzenie przyprawiały człowieka o dreszcze. Miała płetwy zamiast stóp, obwisłe piersi, jeden długi, sterczący ząb i jedną dziurkę w nosie. Jedno było pewne, że jeżeli usłyszano w okolicy głos zawodzącej Banshee, to nawet członek rodziny mieszkający na innym kontynencie mógł ponieść straty żywotne.Można było opóźnić zgon zabraniając Banshee lamentu. Zdażało się, że słyszano kilka Banshee naraz, wtedy to nie było zmiłuj i umierał ktoś świętobliwy. Z kolei widzenie zmory wiązało się ze śmiercią tego, kto ją ujrzał.

Według niektórych wierzeń kobieta nieszczęśliwa, cierpiąca np. z miłości, lecz nie mająca wcale w danym momencie umrzeć, która usłyszy lament banshee, może się również w nią przemienić. Banshee prawdopodobnie sprowadza też koszmary senne siadając na klatce piersiowej śpiącego, tak jak elfy z niemieckich legend.

#KULTURA